مقاله پرورش ماهی
رشد ماهیها
رشد ماهیان و عواملی که روند رشد تحت تأثیر آنهاست برای پرورش دهنده ماهی ، در درجه اول اهمیت قرار دارند ، زیرا حداکثر رشد ماهی در حداقل مدت زمان با حداقل مقدار غذا ، هدف اصلی اوست.
ماهی جانوری خونسرد است و جهت حفظ درجه حرارت بدن خود ، مجبور به صرف انرژی نیست ، بدین لحاظ ، یک ماهی نسبت به یک جانور خونگرم ، از لحاظ تبدیل مواد غذایی به پروتئین بدن ، از کارآیی و استعداد بیشتری برخوردار است.
تغذیه ماهیان انرژی مورد نیاز ماهی از غذا تأمین میشود ، بهر حال این انرژی در اصل از خورشید تولید می شود . انرژی خورشید به وسیله گیاهانی که برای ساختن کربوئیدرات ها، انرژی مصرف می نمایند، به غذا تبدیل می گردد. جانوران این گیاهان را خورده و انرژی ذخیره شده را جهت انجام فعالیت های خود مورد استفاده قرار می دهند ، بنابراین گیاهان بعنوان تولیدکنندگان اولیه مواد غذایی شناخته شده اند ، که این مواد به صور دیگر تبدیل می گردد و سپس در اختیار ماهیان قرار می گیرد. در زیر بطور فشرده نیازهای غذایی ماهیان مورد اشاره قرار می گیرد.
ترکیبات معدنی ماهـیان از مـواد مـعدنی بیشماری استفاده می نمایند که عناصر ذیل ضرورت بیشتری برای آنان دارد که عبارتند از : کلسیم ، فسفر ، سدیم ، مولیبدن ، کلر، منیزیم، آهن، سلینیوم، ید، منگنز، مس، کبالت و روی که عوامل یاد شده از طریق محصولات جنبی کشتارگاهها همچون پودر ماهی در اختیار ماهیان قرار می گیرد.
ترکیبات آلی که خود شامل مواد زیر هستند: پروتئین ها پروتئین ها ترکیبات آلی پیچیده ای هستند که از واحدهای اسید آمینه ساخته شده اند و از طریق اسیدهای دیواره روده به داخل خون جذب و یا جهت تولید انرژی می سوزند. منابع گیاهی و غالباً حیوانی در تأمین پروتئین مصرفی ، در جیره غذایی مصرفی ، تغذیه مصنوعی پرورش دهندگان گنجانده می شود. چربیها این مواد از واحدهای اصلی به نام اسیدهای چرب تشکیل می شوند . اطلاعات در مورد جزئیات نیاز ماهی به چربی در دست نیست، لذا در غذاهای ویژه مصنوعی اهمیتشان در درجه دوم قرار دارد. ئیدرات های کربن این مواد شامل گروه وسیعی از مواد شامل قندها، نشاسته ها و سلولز هستند، ساده ترین ئیدرات های کربن، قندها و پیچیده ترین آنها پلی ساکاریدها است . این مواد غالباً در تغذیه مصنوعی ماهیانی به کار می رود که از طریق آنزیم آمیلاز، قادر به بهره وری از محصولات گیاهی هستند. ویتامینها : برای سلامت ماهی ضروری و شامل دو دسته اند:
محلول در آب که شامل موارد زیر هستند
الف) تیامین که در غلات و حبوبات و سبزیجات و خمیرترش (Yeast) و بافت حیوانی یافت می شود و کمبود آن باعث کمی رشد و تشنج ها است.
ب) پیریدوکسین، که در خمیر ترش، غلات وحبوبات موجود است و کمبود آن کم خونی ماهی را به دنبال دارد.
ج) اسید اسکوربیک که در سبزیجات و بافت حیوانی موجود و کمبود آن باعث خونریزی بافتها می شود.
2)محلـول در چربی که خود شامـل ویتامین های A-D- KوE میباشد:
الف) ویتامین A در روغن ماهی موجود و از طریق گنجاندن پودر ماهی در جیره غذایی تأمین می شود. ب) ویتامینD از طریـق تأثیر نور ماوراء بنفـش در پوست ماهی ساخته می شود و کمبود آن اختلال در فرآیند استخوان سازی را باعث می شود.
ج) ویتامین E و K در بافت گیاهی و سبزیجات موجود و کمبود آنان باعث کم خونی و اختلال در انعقاد خون می گردد.
عوامل زیر نیز در رشد ماهیان آب شیرین از اهمیت برخوردارند :
چه در آب شیرین و چه شور ماهی بدلیل خونسرد بودن ، میزان فعالیت بدنش با افزایش حرارت بسرعت زیاد می شود، لذا هرچه درجه حرارت بیشتر، انرژی بیشتری مورد نیاز ماهی است . بطور معمول در نقاط گرمسیر نسبت به نقاط سردسیر رشد ماهیان آب شیرین بیشتر است.
تغذیه ماهی
بسیاری از ماهیان سرد آبی و معتدله دارای روده ای کوتاه می باشند این خاصیت مربوط به ماهیان گوشتخوار و همه چیز خوار است . این ماهیان به رژیم غذایی غیر زنده یا مصنوعی نیز عادت می کنند که البته در خصوص آزاد ماهی دریای خزر(Salmo troutta caspius) این تغییر رژیم به سختی امکان پذیر است بطوریکه حتی ماهی غیر زنده را هم نمی خورند .
گوشتخواری این ماهیان سبب می شود تا رژیم غذایی آنها از لحاظ پروتئین های حیوانی غنی باشد و به همین علت تغذیه این ماهی گران تمام می شود .
ماهی قزل آلا فقط مقدار کمی از مواد نشاسته ای قابل هضم را مورد استفاده قرار می دهد ولی مواد چربی بهتر مورد استفاده قرار می گیرد.
در بعضی از گونه های آزاد ماهیان و قزل آلای دریاچه ای مواد چربی ممکن است به عنوان منبع انرژی تا 20درصد از وزن خشک را به جای پروتئین و کربو هیدراتها تشکیل دهد.
